Choroba refluksowa przełyku u psa, znana również jako refluks żołądkowo-przełykowy, to schorzenie, w którym kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku, powodując podrażnienie i stan zapalny błony śluzowej. Może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym zapalenia przełyku, wrzodów oraz utraty apetytu. Schorzenie to często pozostaje nierozpoznane przez długi czas, ponieważ jego objawy mogą być subtelne lub mylone z innymi dolegliwościami układu pokarmowego. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla poprawy komfortu życia psa oraz zapobiegania dalszym powikłaniom.
Przyczyny refluksu żołądkowo-przełykowego u psów
Refluks u psów może mieć różne podłoże. Mechanizm choroby polega na osłabieniu dolnego zwieracza przełyku, który normalnie zapobiega cofaniu się treści żołądkowej. Jeśli zwieracz nie działa prawidłowo, kwas solny oraz enzymy trawienne mogą dostawać się do przełyku, powodując jego uszkodzenie.
Najczęstsze przyczyny refluksu u psów:
- Nadmierna produkcja kwasu żołądkowego
- Może być spowodowana dietą bogatą w tłuszcze lub białko.
- Niektóre psy mają naturalnie zwiększoną produkcję kwasu żołądkowego.
- Osłabienie dolnego zwieracza przełyku
- Może wynikać z wad anatomicznych, chorób neurologicznych lub nadmiernego rozciągnięcia żołądka po dużym posiłku.
- Nieodpowiednia dieta
- Spożywanie tłustych, smażonych, przyprawionych lub bardzo kwaśnych pokarmów może zwiększać ryzyko refluksu.
- Niektóre psy mają nietolerancję niektórych składników pokarmowych, co może prowadzić do nadprodukcji kwasu solnego.
- Otyłość
- Nadmierna masa ciała może zwiększać nacisk na żołądek, powodując cofanie się treści żołądkowej do przełyku.
- Choroby przewodu pokarmowego
- Przewlekłe zapalenie żołądka, wrzody, niedrożność przewodu pokarmowego lub choroby wątroby mogą przyczyniać się do refluksu.
- Przyjmowanie niektórych leków
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) oraz niektóre antybiotyki mogą osłabiać barierę ochronną błony śluzowej żołądka.
- Znieczulenie ogólne
- Psy poddane zabiegom chirurgicznym wymagającym znieczulenia ogólnego mogą czasowo doświadczać refluksu na skutek rozluźnienia zwieracza przełyku.
Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego u psów
Objawy refluksu u psa mogą być różnorodne i często przypominają inne choroby układu pokarmowego. Warto zwrócić uwagę na następujące symptomy:
- Odbijanie i cofanie pokarmu – pies może mieć nawracające epizody cofania się jedzenia do jamy ustnej.
- Wymioty piany lub żółci – kwas żołądkowy może powodować podrażnienie i wywoływać wymioty, szczególnie rano lub po dłuższym okresie niejedzenia.
- Niechęć do jedzenia – pies może odmawiać posiłków z powodu bólu w przełyku.
- Ślinienie się i mlaskanie – refluks może prowadzić do nadmiernego ślinienia się oraz charakterystycznych odruchów mlaskania i oblizywania się.
- Nieprzyjemny zapach z pyska – wynika z podrażnienia błony śluzowej i cofającej się treści żołądkowej.
- Chudnięcie i osłabienie – długotrwały refluks może prowadzić do niedożywienia.
- Kaszlenie i chrząkanie – kwaśna treść żołądkowa może podrażniać drogi oddechowe, powodując kaszel i odruchy chrząkania.
- Przyjmowanie pozycji łagodzącej ból – pies może często leżeć z uniesioną głową lub unikać schylania się.
Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas lub nasilają się, konieczna jest wizyta u weterynarza.
Diagnostyka refluksu u psów
Rozpoznanie refluksu żołądkowo-przełykowego może być trudne, ponieważ jego objawy są podobne do innych chorób przewodu pokarmowego. Weterynarz może wykonać następujące badania:
- Badanie kliniczne i wywiad – ocena objawów oraz historii dietetycznej i zdrowotnej psa.
- Endoskopia przełyku i żołądka – umożliwia bezpośrednie obejrzenie błony śluzowej przełyku, wykrycie nadżerek, wrzodów i ocenie stopnia zapalenia.
- USG jamy brzusznej – może pomóc wykluczyć inne choroby przewodu pokarmowego.
- Badania krwi – ocena ogólnego stanu zdrowia psa oraz ewentualnych stanów zapalnych lub chorób metabolicznych.
Leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego u psów
Leczenie refluksu opiera się na zmniejszeniu produkcji kwasu żołądkowego, ochronie błony śluzowej przełyku oraz odpowiedniej diecie.
Farmakoterapia
- Inhibitory pompy protonowej (np. omeprazol, pantoprazol) – zmniejszają wydzielanie kwasu solnego, chroniąc przełyk.
- Antagoniści receptorów H2 (np. ranitydyna, famotydyna) – zmniejszają kwasowość treści żołądkowej.
- Leki osłaniające błonę śluzową (np. sukralfat) – tworzą barierę ochronną, pomagając w gojeniu podrażnionych tkanek.
- Leki prokinetyczne (np. metoklopramid) – przyspieszają opróżnianie żołądka, zmniejszając ryzyko cofania się treści pokarmowej do przełyku.
Zmiana diety
- Karma łatwostrawna i niskotłuszczowa – tłuste pokarmy mogą nasilać refluks, dlatego warto wybierać lekkostrawne posiłki.
- Podział posiłków na mniejsze porcje – częstsze karmienie zmniejsza obciążenie żołądka i ogranicza cofanie się treści pokarmowej.
- Podnoszenie miski do poziomu klatki piersiowej – ułatwia przechodzenie pokarmu do żołądka.
- Unikanie karmienia przed snem – ostatni posiłek powinien być podawany co najmniej 3-4 godziny przed snem, aby zmniejszyć ryzyko nocnego refluksu.
Jak zapobiegać refluksowi u psów?
- Zdrowa dieta, unikanie tłustych i ciężkostrawnych pokarmów.
- Regularne karmienie w mniejszych porcjach.
- Odpowiednia waga ciała – unikanie nadwagi.
- Unikanie stresu – stres może nasilać dolegliwości refluksowe.
- Regularne wizyty u weterynarza, szczególnie u psów predysponowanych do problemów żołądkowo-przełykowych.
Refluks żołądkowo-przełykowy u psa to dolegliwość, która wymaga kompleksowego podejścia. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacznie poprawić komfort życia psa oraz zapobiec groźnym powikłaniom.